Dagtabakli Köyü

Dağtabaklı orman köyü olduğu için yapılan evler tamamen keresteden ahşap olarak iki katlı inşaa edilmiştir. Alt katlar genelde ahır ve odunluk, üst katlar ise oturma amaçlı kullanılır. Özel kesimli kalın kerestelerin ustalıkla işlenerek yapılan evler gün geçtikçe köy sakinleri tarafından yıkılarak yerlerine daha modern evler inşaa edilmektedir.

2013 yılı itibarı ile köyümüzdeki bütün ahşap evler yaklaşık 80 ila 90 seneliktir. Ev yapımına karar verildiğinde Karageriş, Kızıltepe ve Eslikbaşı ormanlarından askerlerden gizli büyükçe kalın çam ve meşe ağaçları kesilir. Bunlar oldukları yerde budanır, kabuğu soyulur ve boyu ihtiyaca göre kesilir. Tormuk denen yüzlerce kilo ağırlığındaki bu ağaçlar kağnı arabaları ile veya sürüyerek köye getirilir ve saklanırdı.
Dört direk üzerine yapılan Hızar tezgahı üzerine tormuklar konur. Bir kişi hızarın üstünde iki kişi altında kızıl çamur ile boyanan iple çizilen çizgilerden tormuğu hızar ile biçerek tahta, Kandil ve kalas elde edilir. Kesilen kandil ve tahtalar, yüzleri rende ile düzlendikten sonra bir süre kurumaya bırakılır. Bir tormuktan yaklaşık kalınlığı 4 - 5 cm olan 5 kandil ve 10 ila 15 tane tahta çıkar.

Evi yaptırmak için zamanın ustalarına müracat edilir, usta yapacağı evin planının tamamen kafasında oluşturur, elinde kağıt üzeri bir çizim yoktur. Yevmiyesi yaklaşık on liraya çalışan ustalar evi birkaç ay içinde bitirerek oturur hale getirir.
Büyükçe taşlar üzerine 9 ve 11 adet kalın taşıyıcı temel direkler dikilir. Bunlar Kan denen kalın kalaslarla birbirine bağlanır, evin birinci katı bunun üzerine yapılır. Kan kalaslar ile taşıyıcı direkler arasına Taç denen kısa kalaslar konur. Birinci katın zemini Döküntü denen kalın tahtalarla döşenip üzeri temiz tahtalarla kapatılır. 4'er cm kalınlığındaki Kandiller köşeleri birbirine geçmeli şekilde üst üste yığılarak hiç çivi kullanmadan odalar inşaa edilir. Burgular ile delinen kandiller Tarak adı verilen dübellerle birbirine bağlanır, araları rüzgar dahi almayacak kadar sıkışıktır.

Tavan 10 x 10 kalınlığında tavan çubuğu çekilir ve üzeri tahatalarla kapatılır. Elde yapılmış kapı ve pencereler uygun görülen yerlerden kandiller kesilerek oralara takılır. Odanın arka bölümünün ortasına ocak yakmak için bacaya bağlı Örteyer iki tarafınada Terece ve Gözlük yapılır. Evin etrafı dikine çakılan Daraba denen tahtalarla kaplanır. Zemin katı oluşturan direkler arası ekseri Dam veya Hayat olarak inşaa edilir. Dam, kalın çam tormuklarının dilinmeden uçları geçmeli olarak birbiri üstüne yığılması ile yapılır.

Çatı: 20 x20 kalınlığında dört "Terman" denen kalaslar dört çatı köşesinden uzatılarak çatı ortasında orta direk üzerinde bileştirilir. Termanların araları 10 x 10 veya 5 x 10 sırıklar çekilerek üzeri döküntü denen tahtalarla kapatılır üzerine oluk kiremitleri döşenir.
Şu andaki mevcut köy evleri 1935 yılından sonra yapılmıştır. Bu tarihten önceki evler dam şeklinde "Tekkalem" denen kalın ağaçlardan yapılırdı. Yapımında çivi ve tahta kullanılmaz, ek yerleri birbirine geçirilerek tutturulurdu. Ailenin kişi sayısına bakılmaksızın bu evlerde yalnız bir oda bulunur, bütün aile fertleri bu tek odada yaşar ve yatarlardı. Evin altına veya yanına yapılan ahıra ise hayvanlar bağlanırdı.

DAĞTABAKLI KÖYÜ EVLERİ İÇ DÜZENİ: Dörtgen pramit çatılı, kedilikli, ahırlı, avlulu ve avlu korumalı, alttan merdivenli yarı kagir ahsap, sekiz tomruk direk üzerine oturmuş evlerdir. Dış cephe kaplamaları tahtalarla çevrilmiştir. Bu tahtalar hem evin odalarını hem ahşap sekiz direği de yağmurdan kardan rüzgardan korumaktadır. Bu direkler özellikle karaçamdan seçilmiş reçineli dört köşeli 4-5 metreyi bulan dik pirizma şeklindedir.

Evlerin ahşap yapılı dış avlu girişleri yanında , iç avlu girişleri de vardır. İç avludan evin sofasina, alttan yukarı çıkan ahşap merdiven vardır. Sofanın büyük kısmı daraba tahtalariyla kapatılmıştır. Odaların biri büyük oda, çok amaçlıdır. Ocakbaşı, (saç kapama ve kebap cevirme ekmek yeri ,) ekmek dolabı yoğurt dolabı, ebeveyn hamam dolabı, çıra dolabı, yüklük-yataklık, idare fener lambası konulan; kapı arkasındaki raflı gözler bulunur.
Diğer oda misafir odası olarak kullanılır. genellikle beyaz badanalı dolma tuğladan yapılır, kireç sıvalı badanalıdır. 60 cm yüksekliğnde 1 metre genişliğinde tahtadan yapılan sedir'ler oturma ve yatak serme amaçlı kullanılır. Sofa kısmındaki boşluklarda, içinde un, elek, oklağaç, büşleğeç hamur teknesi vb. araç gereçler bulunan herkiller bulunur.

Sofada çıkmalar (Seyirlik oturma yeri) vardır. Kuzey cepelerinde, içme suyu deposu, su oluğu, su ve ayran yayığı, bulunur. Karşısında sağlı ve sollu yönlerde abdestlik ve tuvalet bulunur. Tuvalet bölümünde (sadece kafa sığacak kadar) dışarıya bakan arka temek denen ahşap kapaklı küçük pencere tipi ışıklık bulunur. Tuvaletler çökme usüllü küçük deligi olup altta bir çukura bağlıdır.

Çatının altında bulunan tavana yaba, dirgen, düven, orak, tırpan, balta, urgan, saman sepeti, tarım araç gerecleri vb. eşyalar konulur. Evler mutlaka bahçeli olup avloğu (çit) veya taş duvarla çevrilidir. Bu evlerin, sadece çatı örtüsünü bakımı iyi yapılırsa, üç- beşyüz sene yaşayacağı bilinirke betonarme bir evin ömrü ortalama yüz yıldır.

Hontu Muslu (Kabalma Köyünden)
Asik Usta (Aliçatin Köyünden)
Ahmet Usta (Kiseköyden)
Kel Sadik Usta (Aliçatin Köyünden)
Hüseyin Usta (Findicak Köyünden)
Süleyman Usta (Yanalak Köyünden)

Daraba	Evin dış kaplama tahtaları
Sofa	Evin girişi ve odaların önündeki boş kısımlar
Guruluk	Evlerin önünde büyükçe korkuluğu olmayan balkon
Kası	Dam içinde buzağıların kaldığı özel bölüme verilen isim
Dam	Büyükbaş hayvan barınağı
Hayat	Küçükbaş hayvan barınağı
Samallık	Saman ve ot konulan yığma tormuktan yapılmış yer.
İleriyüzlük	Camı ve çerçevesi olmayan pencere
Temek	Pencere
Sedir	Misafir odasında üzeri minderlerle kaplı genişçe oturulan yer.
Afur	Dam'da hayvanların saman ve yem yedikleri kanal şeklinde yer.
Örteyer	Ocak yakmak, yemek pişirmek ve ısınmak için yapılmış şömene
Terece	Örteyerin yanında, banyo yapmak veya eşya koymak için yapılmış dolap
Gozlük	Örteyerin sağına ve soluna yapılmış raflar
Hambar	Beğday, arpa gibi tahılların ve un konulan bölmeli ambar
Terman	20 x 20 kalınlığında çatı yapımında kullanılan, çatının dört köşesinden çatı ortasına cekilen kalınca kalas.
Usdun	Samallıkların çatı yapımında kullanılan kalınca uzun kalas
Kandil	Ev odalarının yapımında kullanılan 4-5 cm kalınlığında köşeleri geçmeli tahta
Yüklük	Yatak ve yorgan yığılan yer
Çamdu	Ev ve samallıkların yapımında kullanılan kandil ve tomrukların uçlarının geçmeli olarak birbirlerine bağlandıkları köşeleri.
Kedilik (Horozluk)	Tavanına çıkmak için kullanılan merdivenli bölüm, çatıya çıkmak için küçük kapısı olan çatıda öne doğru yükselen bölüme de Horozluk denir.
Herkil	Buğday, Arpa, Yulaf, Un gibi ürünlerin muhafaza edildiği bölmeli yer
Aralık	Sofadan iki oda arasına açılan ileriyüzlüğe kadar uzun ince dar koridor
Taç	Kân kirişler ile taşıyıcı direklerin arasına gelen kalınca kalas
Kân	Direkleri üstten çepeçevre saran ve köşelerde birbirine geçme ile bağla- nan üzerine döküntünün geldiği ve evin katlarının çıkıldığı kalın kirişler
Döküntü	Kânların üzerine yerleştirilmiş üzerine üst katın zeninini oluşturan ahşap kaplama tahtaların döşendiği kalın kirişler

Samanları ve otları depolamak ve saklamak için her köy hanesi harmanları önene birer samallık inşaa etmiştir. Dikdörtgen şeklinde tamamen ahşap usülde yapılan samallıklar yaklaşık 8 ila 10 metre uzunlunğunda, 5 metre genişliğinde çok kalın odunların üst üste dizilmesi ile penceresiz olarak yapılmıştır. Odunların birbirine geçirilmesi (Çamdı) ile sağlamlaştırılıp, çivi kullanılmamıştır.
Karageriş ve Eslikbaşı'ndan kaçak olarak kesilen kalın çam ağaçları kabuğu ve dalları kesilerek soyulur, çamdıları açılır, öküzlerle çekilerek köye getirilip ormancıdan saklanır.
Hazırlanan odunlar 10 ila 15 adet üstüste dizilir ve çamdılar birbirine geçerilerek yan ön ve arka duvarları inşaa edilir. Çatıya, 5 adet "Usdun" denen kalın ağaçlar uzunluğuna döşenir. Usdunların araları tahtalarla kapatılıp, üstüne oluk kiremitler döşenir.

Köyümüzün Türkmenler / Yörükler tarafından kurulduğu bilinmektedir. Bölgemiz ormanların bol olması mimariye de yansımış, köyümüzdeki bütün evler, duvarlar, dikmeler, çatılar, kapı ve pencereler, tavanlar, dolaplar, lavabolar ve hatta helalar dahil ambarlar, camiler ve samanlıkların yapım malzemesi ahşap, kullanılan ağaç türü de reçineli olması nedeniyle dayanıklı karaçam ve sarıçamdır
Köyümüzün meskenleri ahşap direkler üzerine oturan açık sofalı ahşap yığma duvarlı evlerden oluşur. Ahır ve samanlıkları kütüklerle, üst katlar, herkil, ambar biçilmiş keres-telerle yapılır. Kandil kelimesi kalın, geniş kereste anlamında kullanılır. Hızarlarda biçilmiş kalaslara kandil, bu kalasların üst üste yığılması ve köşelerde birbirlerine çivisiz olarak geçmelerle bağlanması tekniği ile yapılan evlere de „kandil evleri“ denilmektedir. Bu evlere çantı evler de denir. Çantı; birbirine çivisiz olarak geçmelerle bağlanmış kerestedir. Köşelerde ve aralarda birbirlerine geçme ile bağlanan kerestelerin uçla- rı ise bir miktar dışarıya doğru uzatıl- maktadır. Yalnız bu yöntem; evi oluşturan bütün yığma duvarların birlikte yapılmasını gerektirdiğinden oldukça zordur. Tecrübeli ustalara ve uzun kerestelere ihtiyaç vardır.

Evlerin çitlerle, duvarlarla çevrilmiş bahçeleri ya da avluları evin önünde, yanında ve arkasında yer almaktadır. Bazı evlerin çevrelerinde ise çit veya duvar bulunmamaktadır. Evlerin zemin katları depolama alanı ve ahır olarak değerlendirilmekte, üst katlar ise yaşam katı olarak kullanılmaktadır. Büyük parseller üzerine yapılmış olan kandil evlerin ana taşıyıcıları olan ve zemin kat seviyesinde taş ayaklara oturan ahşap direkler; kütük veya kalasların üst üste yığılması ile oluşan ve köşelerde birbirlerine geçmelerle bağlanan üst kat duvarlarını taşımaktadır.

Yaşam katı olarak kullanılan üst odalarda oturmak için geniş bir sedir, ısınmak ve yemek pişirmek için ocak, uyumak için gerekli yorgan ve yatakları yığmak için yüklük, kap kaçak ve diğer eşyaları depolamak için dolap ve gözler, yıkanmak için terece dolabı, tabak çanak koymak için sergen bulunmaktadır. Çok küçük olan oda pencerelere temek adı verilir. Üst katta bulunan diğer mahaller ise tuvalet ile kiler mahalleridir. Sofadan, iki odanın arkasından geçen ve aralık adı verilen uzunca dar koridorun sonunda iki başında tuvalet ve lavabo yer almaktadır. Ayrıca koridorun dış kenarından da daha ileriye çıkan ahşap bir abdestlik ve onun yanında ise içinde içme suyu saklanan içi oyulmuş bir çam kütüğü oluk bulunmaktadır. Tuvalet; özellikle zemin kattaki hayvan gübrelerinin biriktirildiği yer olan kemrelik üzerine gelecek şekilde yerleştirilmekte ve böylece pis su giderinin hayvan gübresi üzerine akması sağlanmaktadır. Köyün evlerinde mutfak olarak ayrılmış bir mekân da yoktur, sebze -meyve ve bulaşık abdestlik denen ahşap lavaboda yıkanmakta, yemek pişirmek için odalardaki ocaklar kullanılmaktadır.

Zemin kat: Evlerin zemin katında samanlık, ahır ve tarım araçları bulunmaktadır. Genellikle zemin katın bir köşesinde yığma kütük duvarlı büyük baş hayvan damı yer almakta bu, bazan zemin katın tamamı kapladığı gibi, yanında tavuk kümesi, samanlıkta vardır. Taş ayaklara oturan ahşap dikmelerin sınırlandırdığı zemin kat sadece direklerden ibarettir, bazen tamamen açık bırakılabildiği gibi kısmen de daraba, taş duvar veya yığma kütük duvarlarla da kapatılmaktadır. Dam, çapları 20-25 cm arasında değişen kütüklerin üst üste yığılmasıyla oluşan ahır duvarları, köşelerde birbirlerine geçmelidirler. Kütüklerin uçlarına yakın kısımları ise üstten kütük yüksekliğinin yarısı kadar oyulmuş olduğu ve birbirlerine üzerine gelecek şekilde bu oyuntulara yerleştirilerek köşelerde birbirlerine bağlanır. Bu geçme biçimi samanlık yapımında da kullanılan bir tekniktir. Kütükler arasında kalan boşluklar, ahırın daha iyi ısınması için hayvan tezeği veya çamur harç ile doldurularak kapatılır.

En çok tercih edilen evler ise iki odalı evlerdir. Zemin katta üçerli üç sıra halinde yerleştirilen dokuz direk üst kattaki plan düzenine geçiş olanağı sağlanmaktadır. Genellikle iki nadiren üç katlı olan köyümüzün evleri; üst katların inşa tekniklerindeki farklılıklara rağmen bütün köy evlerinde temel duvarı bulunmamakta, ana taşıyıcılar olan direkler kısmen toprağa gömülmüş büyük taşlar/kayalar üzerine oturmaktadır. Dört köşesi yontulmuş, kalın ahşap taban kân olarak anılmaktadır. Direkler üstten birbirlerine yekpare tabanlar/ kânlar ile bağlanmakta, altı direkli evde beş, dokuz direkli evde adet taban / kân bulunmaktadır. Tabanların / kânların kesitleri yaklaşık olarak ahşap direk kesitleri ile uyumlu, boyları 8-9 metre uzunlukta olabilmektedir.

Sofa: Evin önemli bölümü olan sofa; bütün ailenin bir araya gelip, sohbet ettiği, konuk ağırladığı, yaz aylarında uyuduğu, aynı zamanda ev içi üretimin yapıldığı genişçe mekândır. Sofanın dış çevreyi en iyi gören köşesinde, ahşap ayaklar üzerinde yükseltilmiş bir oturma alanı yer almakta, bu alana kaldırım veya çıkma adı verilmektedir. Sofada ekseri herkil, işlik dokuma tezgahı bulunmaktadır. Evlerin sofası genellikle odaların arasına doğru uzandığı ve odaların arkasında yer alan tuvalet - abdestlik mahallerinin bulunduğu koridora geçişin sağlandığı ve odalara girildiği yerdir. Bahçeden sofaya ahşap bir merdivenle çıkılmaktadır. Sofanın saçak seviyesine kadar yükselen bütün etrafı darabalarla tamamen kapatılmıştır. Darabalarla kaplı sofa yüzeylerinde ise yatay sürgülü ahşapten temek adı verilen bir pencere bulunmaktadır. Bu, ışığın girmesi ve dışarıya bakmak için kullanılır. Bu şekilde yan yana dizilmiş darabalarla kapatmaya dizeme adı verilmektedir. Darabalar bazen sadece üst kat yüksekliğinde yapılırken bazen de zemin kat cephesini de kaplayacak kadar uzun yapılmaktadır.

Üst katlar: Üst kat oluşturulurken genellikle zemin kattaki ahşap direklerin üzerine önce ahşap başlıklar yatay olarak yerleştirilmiş, sonra da ahşap tabanlar / kânlar konarakdirekleri üstten çepeçevre saran ve köşelerde birbirine geçme ile bağlanan bir çerçeve oluşturulmuştur. Üst katın sofa dikmeleri ile döşeme/kirişleri dökmeleri (döküntüleri) kânların üzerine oturtulmuş, dökmelerin üzerine ise ahşap kaplama tahtaları ile üst kat zemin döşemesi yapılmıştır. Yığma-kandil duvarlar: Üst katta bulunan oda duvarları genellikle önceden biçilmiş, ahşap kandillerin yatay olarak üst üste yığılması ile oluşturulmuştur. Yığma ahşap oda duvarları, kânların üstündeki döşeme kirişlerinin üzerinde yükselirken, duvarı oluşturan ilk kandil taban gibi kullanılmış, diğer kandiller ise üst üste sıralanmıştır. 25-30 cm genişliğindaki kandillerin biçilmiş düzgün yüzleri oda içine, kavisli yüzleri ise sofaya aralarında hiç boşluk olmayacak şekilde istiflenmiştir. Kandiller birbirlerine köşelerde kurt boğazı geçme tekniğinde hem üst hem de alt kenarları U biçiminde oyularak bağlanmış ve uçları 20-25 cm kadar dışarıya doğru uzatılmıştır. Kandillerin birbirine oturması, sağa sola kaymaması için ortadan ahşap çivilerle birbirine tutturulmuştur. Pencereler geçmişte camsız, çerçevesiz ve kapaklı iken günümüzde sürme kanatlı ya da yukarı sürmeli, kapılar ise çakma ya da tablalı olarak yapılmıştır.

Bütün evlerin sofa, tuvalet ve kilere kadar olan çevreleri daraba dizeme tekniği ile kapatılmıştır. Oda tavanlarını oluşturmak için öncelikle biçilmiş kalın kirişler yaklaşık 60-70 cm aralıklarla kandil duvarın son kalasının içine oyularak yerleştirilmiş ve kiriş başları, dış cepheye, aralık mekânına veya sofaya doğru biraz uzatılmıştır. Üstleri silinmiş kaplama tahtalar odanın üstünden kirişlere sıkıca yanyana dizilerek çakılıp oda tavanı oluşturulmuştur.

Çatı: Evleri örten kırma veya piramit çatıyı oturtmak için öncelikle sofayı sınırlayan direklerin ahşap bir tabanla birbirine bağlanması, oda duvarlarının ve tavanlarının yapılmış olması gerekmektedir. Daha sonra, sofanın kenarına, oda duvarlarına ve boşluklara kirişler çekilir. Aralığın kısa kenarına paralel uzanan ve sofa ile aralık arasındaki sınırda bulunan kirişin üstüne, yapının tam ortasına gelecek şekilde dört adet taşıyıcı direk yerleştirilmekte ve bu direklere yapının köşelerinden başlayarak yükselen dört adet eğik mahya bağlanmaktadır. Eğik mahyalarla birlikte yapı kenarlarına belirli aralıklarla mertekler yerleştirilmekte, merteklerin üzerine latalar, lataların üzerine de altı kaplama tahtaları çakılmakta üzeri de alaturka kiremitlerle kapatılmaktadır. Çatıyı taşıyan dört dikme arasında, „kedilik“ adı verilen çatıya çıkış merdiveni ve penceresi bulunmaktadır. Bazı evlerin sofasının bir köşesinde tuğla örülü odalarda bulunmaktadır. Bu şekli ile diğer evlerden daha bezemeli cephelere sahiptir. Bu odaların dış yüzleri, çatkı kalasları çapraz, veya dikine yerleştirilir. Araları, tuğlalar çeşitli konumlarda örülerek desenler oluşturulur. Tuğlaların araları tuğlalar gözükecek şekilde kireç harç ile doldurularak derz yapılır. Tuğlalı dış yüzleri ve aradaki kalasları tamamen gözükecek şekilde bırakılır, ya da tuğla dolguları ve kalaslar üzerine kireç harç veya çamur ile sıvanarak beyaz badana boya ile boyanır. Ekseri iki köşesinde oturacak sedirleri olan bu odalar misafir ağırlamak için kullanılır. Çatı ve kiremitlerinin bittiği yağmur sularının döküldüğü son uç kenara saçak adı verilir.